Wat zijn de regels voor reclame?

Laten we eens kijken naar de verschillende regels rond reclame.

‘Reclame’ wordt in de wet gedefinieerd als alle communicatie die direct of indirect tot doel heeft de verkoop van producten te bevorderen, ongeacht de plaats of de gebruikte communicatiemiddelen.

U mag dit begrip in de ruimste zin interpreteren.

Enkele voorbeelden: een presentatiebrochure, promotiebrief, e-mail, fax, de website van de bemiddelaar of kredietgever.

Naast een definitie, vertelt de wet ook wat kredietgevers moeten doen en niet mogen doen.

Simuleer uw lening online

Verplichte vermeldingen

Alle reclame moet deze boodschap bevatten: “Let op, geld lenen kost ook geld”.

Als daarnaast ook de kosten van de lening worden vermeld, zoals de rentevoet of andere kosten, moet de onderstaande informatie duidelijk, beknopt, zichtbaar en eventueel hoorbaar worden meegedeeld:

• de (vaste of variabele) debetrentevoet, alsook nadere informatie over eventuele kosten die in de totale kosten van het krediet zijn opgenomen. De manier waarop de debetrentevoet wordt berekend, ligt vast bij wet.
• het kredietbedrag en de duur van de kredietovereenkomst;
• de contante prijs en het bedrag van de eventuele voorschotten (voor kredieten in de vorm van uitstel van betaling voor een bepaald goed of een bepaalde dienst);
• het jaarlijks kostenpercentage (JKP);
• het totale door de consument te betalen bedrag en de termijnbedragen.

Het JKP

Het jaarlijks kostenpercentage of JKP is de werkelijke jaarlijkse rentevoet die u moet betalen. Bij de berekening wordt er dus ook rekening gehouden met alle kosten die bij de lening komen kijken (zoals de aanvraag- en administratiekosten). Deze ‘reële’ kost wordt uitgedrukt in een percentage op jaarbasis van het kredietbedrag en houdt rekening met de kapitalisatie van de rente. Dat is de waarde van het geld door de jaren heen.

Verwijzingen naar het wettelijk toegestane maximale jaarlijkse kostenpercentage (JKP) en naar de wettelijk toegestane maximale debetrentevoet moeten steeds ondubbelzinnig, leesbaar en goed zichtbaar of, in voorkomend geval, hoorbaar zijn. Ze moeten het wettelijk toegestane maximale jaarlijkse kostenpercentage nauwkeurig aanduiden.

Maar waarom is dat JKP nu nuttig? Wel, het zorgt ervoor dat u de reële kosten van verschillende leningen objectief kunt vergelijken. Het JKP wordt namelijk voor elke lening op dezelfde manier berekend.

Ten slotte legt de wet per soort lening ook een maximaal JKP vast. Dat maximum wordt elke zes maanden aangepast aan de evoluties op de geldmarkt en de referentie-indexen.

Andere vermeldingen

Naast de bovenvermelde gegevens, moeten kredietgevers en -bemiddelaars het volgende vermelden:

• of u naast de lening zelf ook verplicht een andere dienst moet afsluiten, zoals een verzekering;
• de volledige identiteit van de adverteerder, alsook zijn of haar adres en hoedanigheid;
• de geadverteerde kredietvorm en de specifieke voorwaarden voor de toekenning van het krediet.

Reclame voor consumentenkredieten op de radio en televisie moeten duidelijk hoorbaar en ondubbelzinnig zijn.

De grootte van de tekens

Voor bepaalde vermeldingen is de lettergrootte wettelijk vastgelegd. Het gaat meer bepaald om:

• de aard van de verrichting;
• de duur van de verrichting;
• het JKP;
• de vaste of variabele aard van de debetrentevoet;
• het bedrag van de aflossingen;
• de periode waarin het tarief van toepassing is (enkel als het om een promotiepercentage gaat).

Al die informatie moet groter worden weergegeven dan de andere verplichte informatie.

Voor sommige gegevens gelden er speciale regels. We zetten ze even op een rij.

1. Het JKP

Als een JKP van 0% of een hiermee gelijk te stellen promotioneel percentage wordt vermeld, mogen deze vermelding maximaal driemaal groter zijn dan de andere verplichte vermeldingen.

Het gaat onder meer om vermeldingen zoals: “jaarlijks kostenpercentage = 0%” of “promotioneel kostenpercentage = 0%”.

2. Ballonkrediet

Bij ballonkredieten of hiermee gelijk te stellen kredieten mogen het JKP en de termijnbedragen maximaal driemaal groter zijn dan de standaardinformatie. Het hoogste termijnbedrag mag bovendien niet kleiner zijn dan de overige termijnbedragen.

3. De boodschap “pas op, geld lenen kost ook geld”

De lettergrootte van deze boodschap bedraagt minstens 7 punten. De formule moet bovendien minstens 4 % van de advertentieruimte bestrijken.

Als er geen kostenelementen worden vermeld, maar er wel verwezen wordt naar het goedkope of voordelige karakter van de kredietovereenkomst, of als de reclame consumenten aanspoort om een nieuwe kredietopening te verrichten, moet de boodschap “pas op, geld lenen kost ook geld” minstens even groot zijn als de zinnen die verwijzen naar dit bijzondere karakter of die de consument aansporen tot opneming.

Als de reclame op het internet wordt verspreid en de boodschap “pas op, geld lenen kost ook geld” enkel zichtbaar wordt wanneer de consument op een banner klikt, moet ze op een aparte webpagina staan die enkel deze boodschap toont. Ze moet bovendien in schreefloze tekens worden aangegeven die minstens even groot zijn als de grootste tekens in de banner.

Verboden vermeldingen in reclame

Reclame voor kredietovereenkomsten mogen:

• consumenten die hun schulden het hoofd niet kunnen bieden niet aanmoedigen om een krediet af te sluiten;
• niet aansporen tot hergroepering of centralisatie van lopende kredieten of de indruk wekken dat lopende kredietovereenkomsten geen of een ondergeschikte rol spelen bij de beoordeling van een kredietaanvraag;
• niet vermelden dat een lening gratis is. Ook gelijkaardige vermeldingen mogen niet. Het is wel toegestaan te verwijzen naar een JKP van 0% of, in voorkomend geval, een promotionele aanbieding zoals “vaste actuariële jaarlijkse debetrente = 0%” of “vaste promotierentevoet = 0%”.
• iet verwijzen naar een vergunning, registratie of inschrijving als kredietgever of kredietbemiddelaar;
• door te verwijzen naar het maximale jaarlijkse kostenpercentage of naar de wettelijkheid van de toegepaste kostenpercentages niet de indruk wekken dat deze de enige zijn die kunnen worden toegepast.
• niet aangeven dat een kredietovereenkomst kan worden gesloten zonder informatie die zou toelaten de financiële toestand van de consument na te gaan;
• geen andere identiteit, adres of hoedanigheid vermelden dan die die de adverteerder voor zijn of haar vergunning, registratie of inschrijving als kredietgever of kredietbemiddelaar heeft opgegeven;
• een kredietsoort niet enkel aanduiden met een benaming die verschilt van de bij wet vastgelegde naam;
• geen voordeeltarieven vermelden zonder opgave van de bijzondere of beperkende voorwaarden waaraan de toekenning van deze tarieven is onderworpen;
• niet met woorden, tekenen of symbolen aangeven dat het kredietbedrag ter beschikking wordt gesteld in baar geld of contant;
• geen daad in de hand werken die beschouwd moet worden als een niet-naleving van of een inbreuk op de wet.

Andere regels

Reclame mag niet verwijzen naar promoties (prijsverlagingen) met betrekking tot:

• het gebruik van krediet;
• het gebruik van een kredietopening of een daaraan gekoppelde kaart of betaalinstrument.
• kortingen of andere financiële voordelen bij aankopen met een creditcard of betaalinstrument.

Dit verbod geldt niet voor:

• creditcards met uitgestelde betaling (zoals Visa Classic);
• kaarten met zowel een betaalfunctie, een accrediteringsfunctie (maandoverzicht) en een kredietfunctie, waarbij de consument zelf kiest welke functie hij of zij gebruikt (revolving of uitgestelde betaling);
• klantenkaarten waarmee klanten korting kunnen krijgen bij de aankoop van goederen die ze contant betalen of met een krediet.

Als reclame voor een consumentenkrediet niet aan de wettelijke vereisten voldoet, mogen consumenten een klacht indienen bij de Algemene Directie Economische Inspectie van de FOD Economie. Overtredingen op de wet kunnen strafrechtelijk worden bestraft.